Αυτοί που έμειναν στα βουνά της Ικαρίας

Ανταρτοσπηλιά

Πέντε Ικαριώτες και τέσσερις (στην αρχή τρεις) εξόριστοι έμειναν στα βουνά της Ικαρίας. Οι πέντε Ικαριώτες ήταν: ο Γιάννης Δημ. Τσερμέγκας απ΄το Μαυράτο, ο Στράτος Ξεν. Τσαμπής απ΄το Χρυσόστομο, ο Αντώνης Ζαχ. Καλαμπόγιας απ΄το Μονοκάμπι, ο Στέφανος Νικ. Παπαγεωργάκης απ΄το Μαυράτο και ο Φίλιππος Ιωάννη Μαυρίκης απ΄ το Μαυρικάτο. Οι εξόριστοι ήταν ο Κώστας Λίτσας απ΄το Μαρούσι Αττικής, ο Μήτσος Μπάφας απ΄το Βαθύπεδο Ιωαννίνων, ο Βασίλης Φρουζές απ΄το Βόλο και ο Χαράλαμπος Γκότζος απ΄την Ήπειρο. Αυτοί ήταν που κράτησαν ψηλά τη σημαία της νήσου Ικαρίας μέχρι που φύγανε το 1955. Έξι χρόνια έμειναν στα βουνά της Ικαρίας και με τέλος καλό. Αντιμετώπιζαν σοβαρούς κινδύνους, από που να γλυτώσουν; Από τα αποσπάσματα που είχαν εξαπολύσει ένα άγριο κυνηγητό; από τις ενέδρες; από την πείνα; απ΄τις κακοκαιρίες; βοριάδες, καταιγίδες και χιόνια; απ΄τους αρουραίους και τα φίδια που τρύπωναν στα καταφύγια; Οι αντάρτες χωρίστηκαν σε τρεις περιοχές για να είναι κοντά στις οργανώσεις. Και ήταν: Περιοχή Αγ. Κηρύκου, οι Τσερμέγκας - Παπαγεωργάκης. Περιοχή Ευδήλου, Μεσαριάς, Καραβοστάμου, Αράθουσας, Χρυσοστόμου, Μαγγανίτη, με βάση το Δρούτσουλα, οι Τσαμπής - Λίτσας. Περιοχή Ραχών, πέρα Μεριάς, Πάπα, οι Καλαμπόγιας, Μπάφας, Μαυρίκης. Δημιούργησαν ένα πολύ καλό δίκτυο οργανώσεων και πληροφοριών, που μπορούσαν να παρακολουθούν κάθε κίνηση των αποσπασμάτων. Προσφέρθηκαν από μόνα τους και παιδιά που παρακολουθούσαν αποσπάσματα, ανέβαιναν σε δέντρα κι έβλεπαν, έμπαιναν και στα καφενεία δήθεν να παίξουν και άκουγαν τις κουβέντες χωροφυλάκων και τις μετέφεραν στους γονείς τους, με αποτέλεσμα οι αντάρτες να είναι πολύ προσεκτικοί στις κινήσεις τους και να αποφεύγουν τις ενέδρες. Υπήρχαν φορές που η ζωή τους κρεμόταν από μία κλωστή. Μια φορά ήταν χωροφύλακες πάνω σ΄ένα βράχο που κάτω από αυτόν ήταν κρυμμένοι αντάρτες. (γνωστό σήμερα ως Ανταρτοσπηλιά). Και στις εκλογές που έγιναν, βοήθησαν όσο μπορούσαν. Στις 5 Μάρτη 1950 έγιναν βουλευτικές εκλογές. Οι ΕΑΜ δυνάμεις έλαβαν μέρος με τον τίτλο {Δημοκρατική Παρά-ταξη (Δ.Π)}, που ιδρύθηκε στις 4 Φλεβάρη 1950. Πήρε 163.824 ψήφους και 18 έδρες. Στις 15 Απρίλη 1951 έγιναν οι πρώτες Δημοτικές και Κοινοτικές εκλογές, οι αριστερές δυνάμεις είχαν μεγάλες επιτυχίες στην Ικαρία. Οι αντάρτες όμως δεν μπορούσαν να μείνουν άλλο στο βουνό. κινδύνευαν συνέχεια και άρχισαν οι σκέψεις να φύγουν. Σ΄ένα πρωτοχρονιάτικο τραπέζι - γλέντι στα Μαντριά (Πρωτοχρονιά του 1950 με το παλιό ημερολόγιο) κάποιος απ΄τους νόμιμους συντρόφους τους ρώτησε αν σκέπτονται να φύγουν από την Ικαρία. Δεν απέρριψαν την ιδέα. Ήταν εκεί κι ένας που είχε καΐκι και προσφέρθηκε να βοηθήσει. Πήγαν στο Μοναστήρι, βρήκαν τον Χαράλαμπο Γκότζο και τους έδωσε το {καλώς έχειν}, ζητώντας τους όμως να τον πάρουν μαζί τους. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για το φευγιό. Ο Τσαμπής ανέλαβε και βρήκε τον άνθρωπο που είχε το καΐκι, του έδωσαν χρήματα για να φτιάξει τη μηχανή, βρήκαν και τον πλοίαρχο και μετά από πολύ καιρό ορίστηκε η συνάντηση για την αναχώρηση στην Αρμενόπλακα (μετά την Πλαγιά και πριν το Μαγγανίτη η οποία δεν έγινε ποτέ. Έπειτα μάθανε από τον ιδιοκτήτη του καϊκιού ότι ο πλοίαρχος του την έσκασε και ότι θα τους επέστρεφε τα χρήματα πράγμα το οποίο δεν έγινε ποτέ. Ο πλοίαρχος αργότερα βρέθηκε στην Αμερική και το κόμμα τον διέγραψε από μέλος. Και άδοξα τελείωσε η πρώτη απόπειρα. Και πέρασαν οι χρονιές 51-52-53 με πιέσεις στον κόσμο της Ικαρίας, ξύλο, φυλακίσεις, εξορίες, χωρίς κανένα αποτέλεσμα για τον εντοπισμό των ανταρτών. Στην Ικαρία δεν έπαψαν αυτά τα χρόνια οι προσπάθειες για απόδραση των ανταρτών για να γλιτώσουν και αυτοί μα και οι Ικαριώτες από το κυνηγητό και την τρομοκρατία. Την 25η Μαρτίου 1954 έγινε το ταξίδι αυτό από τον Πάπα (Καρκινάγρι). Τους πήγε βενζίνα στην Τήνο και από ΄κει  τράβηξε ο καθένας το δρόμο του όπως είχαν συμφωνήσει

59 χρόνια πριν {30/01/1955 εφημερίδα Καθημερινή}

ΑΝΤΑΡΤΙΚΟΝ ΕΙΣ ΙΚΑΡΙΑΝ: Κατόπιν αποφάσεως του υφυπουργού Εσωτερικών, αυξάνεται η αμοιβή των επικηρυγμένων ληστοσυμμοριτών Κων. Λύτσα, εξ Αμαρουσίου, Δημ. Μπάφα εξ Ιωαννίνων, Βασ Φρουζέ εκ Βόλου, Ιω. Τσερμέγκα, Ε. Τσαμπή, Στεφ. Παπαγεωργάκη, Φιλ. Μαυράκη και Αντ. Καλαμπόγια, εξ Ικαρίας, εις 30.000 δρχ, δια την σύλληψιν ή εξόντωσιν και 20.000 δρχ, δια την αποτελεσματικήν κατάδειξιν ενός εκάστου εξ΄ αυτών. Οι ανωτέρω κομμουνιστοσυμμορίται δρουν από της λήξεως του συμμοριτοπολέμου εις την Ικαρίαν υποθαλπόμενοι υπό ομοφρόνων των νησιωτών. Κατά διαστήματα, περιέρχονται την ύπαιθρον δια να τονώσουν το ηθικόν των κομμουνιστών και να οργανώσουν κομμουνιστικάς ομάδας

Απόσπασμα κειμένου από βιβλίο Προοδευτική και Αντιστασιακή Ικαρία του Γεωργίου Λομβαρδά