Ζάνης Μπάχας ο Ικαριώτης ξυλογλύπτης-ερημίτης

Αντιγραφή κειμένου από ΙΚΑΡΙΑΚΑ Τεύχος 31(87)

Ο Ζάνης Μπάχας γεννήθηκε στον Άγιο Κήρυκο της Ικαρίας το 1915 από πατέρα Χιώτη και μητέρα Ικαριώτισσα. Από μικρός ήταν πολυτεχνίτης - κατασκευαστής πρώτα στην Ικαρία και μετά στην Αθήνα. Επάγγελμα που δηλώνει {επιπλοποιός καλού επίπλου}. Μεράκι του η ξυλογλυπτική, η δημιουργία και η προσφορά στον άνθρωπο. Ζει και εργάζεται δημιουργώντας στην Αθήνα τον χειμώνα στην οδό Βεϊκου 47 (υπόγειο), σκαλίζοντας μορφές, σε φυσικό μέγεθος ανθρώπων, παρμένες από την μυθολογία (Άτλαντα, Ίκαρο), ή από την ζωή, ανθρώπους με τα επαγγέλματα που εξαφανίζονται (ο τσαγκάρης, οι σιδεράδες, ο λούστρος, ο ψαράς της συνοικίας, η γιαγιά που γνέθει, η γιαγιά που πλέκει).

Ζει τη ζωή του, αφού γλίτωσε από το εκτελεστικό απόσπασμα των Γερμανών το 1944 στη Χίο, από προδοσία ενός παπά του χωριού Μερικούντα της Χίου, που αντί για τρόφιμα που του ζήτησαν, έστειλε τους Γερμανούς. Γλίτωσε αφού από τα γέλια του ανεβλήθη η εκτέλεση γιατί τον πέρασαν για τρελό. 

Ο Ζάνης Μπάχας δημιουργεί με την τέχνη του ανθρώπους του χθες που σήμερα δεν υπάρχουν ή που εξαφανίζονται ζώντας σ΄ένα κόσμο ιδανικό, της δημιουργίας, της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης του χθες, που σήμερα χάθηκε.

Βάρδος της Σμύλας (σκαρπέλο - Ματσόλας) ο δημιουργός - ξυλογλύπτης αποξεχάστηκε από την Πολιτεία στο υπόγειό του στη Βεϊκου 47, όχι όμως και από το ίδιο του το συναίσθημα για δημιουργία. Ο ίδιος απόκληρος, ο ερημίτης καλλιτέχνης, δημιούργησε την οικογένειά του, με τα ίδια του τα χέρια, χάρις στην τέχνη του, σκαλίζοντας σε φυσικό μέγεθος τα αγάλματά του, στο άψυχο ξύλο, λεύκας, σκλήθρο και άλλα διάφορα, δίνοντάς του μορφή και ψυχή. Και δεν τα δημιούργησε μόνο, αλλά τα ζει, τους μιλά, ζει μαζί τους και ζητά από την γενέτειρά του τον Δήμο Ικαρίας, σε δικό του οικόπεδο να δημιουργηθεί Μουσείο για να τα βάλει μέσα και ξενώνας για τους καλλιτέχνες που θα περνούν από την Ικαρία.

Καλλιτέχνης - Ερημίτης - Αλτρουιστής - Άνθρωπος - Φιλόσοφος; Τι απ΄όλα θα αναρωτηθεί, όποιος τον συναντήσει, είναι ο Ζάνης Μπάχας; Όλα μαζί, άνθρωπος για τον άνθρωπο που δημιουργεί για το σήμερα και το αύριο, ο ερημίτης κοσμοπολίτης, ο εγωκεντρικός αλτρουιστής, φιλόσοφος της Ζωής.

Τον χειμώνα στην Αθήνα το καλοκαίρι στο Βράχο της Αλυκής στο Γαλατά απέναντι από τον Πόρο που ο ίδιος δημιούργησε, ψαρεύει και προσφέρει τροφή και πρώτες βοήθειες από το φαρμακείο του σ΄όσους έχουν ανάγκη, ζώντας ερημικά μέσα στη φύση του Βράχου και της θάλασσας, παίρνοντας και δίνοντας ζωή στη ζωή και την δημιουργία. 

Έργα του Ζάνη Μπάχα έχουν εκτεθεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και έχει βραβευθεί {εκτός συναγωνισμού} από το Φ.Σ Παρνασσό για τα επτά του ξυλόγλυπτα στην ΣΤ΄Πανελλήνια Έκθεση Αυτοδίδακτων Καλλιτεχνών 1986. Στο εξωτερικό η δουλειά του καλλιτέχνη παρουσιάστηκε στη Γαλλία στο βιβλίο {La fille et les naifs}. Το γλυπτό του του έργο {ζητιανάκι} περιελήφθει στις συλλογές ενός Μουσείου Τέχνης Νάιφ στη Γαλλία {Musee d΄ art naif de l΄ lie de France} μαζί με έργα νάιφ καλλιτεχνών απ΄όλο τον κόσμο